20 april 2021
De Engelse auteur David Goodhart schreef het boek: Head, Hand and Heart. The Struggle for Dignity and Status in the 21st Century. Hij bedacht de driedeling hoofd-, hand en hartbanen. De hoofdbanen verdienen hun geld met denken, de hartbanen met verzorgen en de handbanen met fysieke arbeid. Op zich is dit geen revolutionaire indeling. Ook in beroepskeuzetesten wordt er onderscheid gemaakt tussen dit soort banen. Maar volgens Goodhart worden in deze eeuw, mede als gevolg van robotisering, de hoofdbanen steeds belangrijker ten koste van de hand- en hartbanen. De banen die gaan verdwijnen worden ook wel zombiebanen genoemd. Maar wat zijn nu die hart-, hoofd- en handbanen? En klopt het beeld wel dat de zombiebanen vooral bij de hart- en handbanen voorkomen?
Wat zijn nu de typische hoofdbanen? In de theorie voor beroepskeuze worden dit ook wel intellectuele beroepen genoemd. Hieronder staan 5 banen waarbij je alleen je hersenen moet gebruiken en veel moet nadenken en analyseren.
Wat zijn nu de typische hartbanen? Hartbanen worden ook wel sociale beroepen genoemd. Het zijn de banen waarmee je andere mensen helpt of verzorgt. Hieronder staan 5 veelvoorkomende hartbanen.
Wat zijn nu de typische handbanen? Handbanen worden ook wel praktische of realistische beroepen genoemd. Een handbaan is vaak het tegenovergestelde van een kantoorbaan. Hieronder staan 5 banen waarbij je handen onmisbaar zijn voor het werk dat uitgevoerd moet worden.
De term zombiebanen is afkomstig uit een onderzoek van PwC. Zombiebanen zijn de banen die in hun huidige vorm in de toekomst overbodig worden. Alleen al in Nederland zouden er volgens PwC 1,6 miljoen zombiebanen zijn. Door structurele veranderingen in de economie, zoals automatisering en robotisering, zullen deze banen verdwijnen. De coronapandemie versnelt deze ontwikkeling. Want mensen werken meer thuis en bestellen meer online waardoor bedrijven sneller en meer moeten investeren in technologieën om dit mogelijk te maken.
Ook volgens Goodhart verdwijnen er veel banen als gevolg van outsourcing en robotisering. Goodhart is ervan overtuigd dat de hoofdbanen de winnaars 21e eeuw zullen zijn. Zij regelen de boel en de hand- en hartbanen zullen de verliezers zijn. Maar is dat wel zo?
Robotisering en de komst van slimme software treft ook de hoofdbanen. In de financiële wereld zijn er al heel veel kantoorbanen gesneuveld als gevolg van slimme software. Eigenlijk is al het werk dat eentonig en saai is gevoelig voor robotisering. Of je nu data moet controleren (hoofdbaan) of dozen moet tillen (handbaan). Zowel een accountant als een magazijnmedewerker is op termijn vervangbaar door een computer. Hoofdbanen met een afwisselend takenpakket zijn echter minder gevoelig voor automatisering.
De hartbanen zijn als gehele groep vrij ongevoelig voor robotisering. Robots en kunstmatige intelligentie kunnen wel ondersteuning bieden bij bepaalde zorg- of onderwijstaken. Maar mensen met sociale banen zullen als gevolg van robotisering niet snel hun baan kwijtraken. Daarnaast heeft de coronacrisis laten zien dat veel hartbanen behoren tot de zogenaamde vitale beroepen.
Er zijn inderdaad veel handbanen die bedreigd worden door robots. Meestal zijn dit de banen die zwaar en eentonig zijn. Denk aan orderpickers, vakkenvullers en productiemedewerkers. Handbanen waarbij je veel verschillende handelingen moet uitvoeren, zijn veel minder kwetsbaar voor robotisering. En voor sommige handbanen geldt dat er zelfs een groot tekort is aan geschikt personeel. Zeker op het gebied van techniek en de bouw. De vraag naar bijvoorbeeld metselaars, timmermannen, loodgieters en elektriciens is enorm. De tweedeling tussen de winnaars (hoofdbanen) en verliezers (hart- en bijbanen) waar Goodhart voor waarschuwt, lijkt overdreven en klopt soms niet.
Wil je weten of jouw baan bedreigd wordt door robots? Ga dan naar de beroepenzoeker. Vul in het zoekveld jouw baan in. Bij elk beroep in de beroepenzoeker wordt door middel van een percentage aangeven hoe groot de kans is dat de werkzaamheden die bij dit beroep horen, overgenomen kunnen worden door robots en slimme software.
De tweedeling tussen hoofdbanen en de overige banen bestaat dus nauwelijks. Toch gaan ontwikkelingen als artificiële intelligentie en robotisering ervoor zorgen dat veel werk ingrijpend gaat veranderen waardoor er veel banen zullen verdwijnen. Volgens PwC zijn de mensen met een zombiebaan niet reddeloos verloren. Sterker nog, ze blijken over waardevolle soft skills te beschikken. Volgens PwC is gemiddeld 82% van de kennis en vaardigheden waarover mensen in een zombiebaan beschikken ook bruikbaar in banen waar meer vraag naar is. Juist door de komst van robots worden zachte vaardigheden (soft skills) als creativiteit, klantvriendelijkheid en samenwerken steeds belangrijker. Het bezit van een van deze vaardigheden maakt de overstap naar een andere baan een stuk eenvoudiger. Wil je weten welke waardevolle soft skills jij bezit? Doe dan de competentietest en ontdek welke toekomstbestendige beroepen bij jouw soft skills passen.
