3 juni 2021
Het ene beroep heeft meer aanzien dan het andere beroep. Op de beroepsladder kan je zien welke beroepen het meeste aanzien hebben. Wat zijn de kenmerken van beroepen met een hoge status? Voor beroepen met een lage status heb je geen opleiding nodig. En bij dating blijken andere beroepen weer aantrekkelijk te zijn. En waarom heeft werk in het onderwijs een steeds slechter imago? Ontdek alles over werk en imago.
In een onderzoek naar het imago van het onderwijs vroeg het Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt (ROA) van de Universiteit Maastricht Nederlanders om 138 beroepen op volgorde van maatschappelijk aanzien te zetten. Dit resulteerde in onderstaande beroepsprestigeschaal, ook wel de beroepsladder genoemd. Bij elk beroep kan je doorklikken voor meer info over de werkzaamheden, actuele vacatures en passende opleidingen. Onder de tabel gaat de tekst verder.
Voor alle beroepen in de top 10 geldt dat je deze niet zomaar kunt worden. Sterker nog, het zijn beroepen die voor de meeste mensen onbereikbaar zijn. Dit maakt ze exclusief en bijzonder en verklaart waarom ze een hoge status hebben. Sommige mensen spreken daarom ook wel van droomberoepen. Voor 7 van de 10 beroepen moet je na het voltooien van je universitaire opleiding nog jaren doorstuderen en specialiseren. Voor het beroep van een burgermeester of directeur geldt dit niet. Al zullen de meeste burgemeesters een universitaire opleiding hebben gevolgd en word je alleen benoemd als je heel veel politieke ervaring hebt. Directeur van een industriële onderneming word je ook niet meteen nadat je een opleiding hebt afgerond. Ook hiervoor geldt dat je eerst verschillende managementfuncties moet hebben gehad. Tot slot is de verkeersvlieger een populair beroep met zeer zware toelatingseisen en hoge opleidingskosten. Dus er zijn veel afvallers en weinig gelukkigen die verkeervlieger kunnen worden.
Welke beroepen scoren in 2016 ook goed qua imago? De architect staat op 15, de apotheker staat op 18, de dierenarts op 19, de hotelmanager op plek 31, de makelaar op 34 en de bedrijfsarts op 35. De lijst met beroepen is overigens verre van compleet. Er zijn beroepen bijgekomen die niet gemeten zijn. Vooral op het gebied van internet en IT. Denk aan beroepen als online marketeer en data-analist. Ook staan er beroepen tussen die bijna niet meer voorkomen. Zoals dat van een copyshop eigenaar (91). Toch geeft de lijst een goede indruk en is de kans klein dat beroepen als chirurg of advocaat opeens zullen dalen op de statusladder.
Welke beroepen scoren laag qua aanzien? Het zijn vooral beroepen waarvoor je weinig tot nauwelijks een opleiding nodig hebt. Zoals dat van een arbeider land- en tuinbouw (127), magazijnbediende (128), glazenwasser (130), medewerker aan de lopende band (137) en vuilnisophaler (138).
Je zou verwachten dat een goed imago helpt bij het vinden van een partner. Dus hoe beter het imago van je beroep, hoe aantrekkelijker je bent als partner. De top 10 van statusberoepen komt echter nauwelijks overeen met de populairste datingberoepen. Bij de veelgebruikte datingapp Tinder blijkt dat voor zowel mannen als vrouwen de volgende beroepen de kans op een date aanzienlijk verhogen: leraar, advocaat, journalist, verpleger, fotomodel, steward(ess) en personal trainer. Alleen het beroep van advocaat staat ook in de top 10 van statusberoepen. Een mogelijke reden voor de kleine overlap tussen de populaire datingberoepen en de statusberoepen is het feit dat veel statusberoepen zeer weinig voorkomen. Er zullen maar weinig hoogleraren, burgermeesters en chirurgen te vinden zijn op een app als Tinder. Daarnaast staan er in de lijst met aantrekkelijke dating beroepen ook functies die niet zijn gemeten bij het onderzoek naar imago en status van beroepen. Zoals dat van entrepreneur, interieurontwerper, fotomodel en personal trainer. Tot slot spelen bij het vinden van een partner wellicht ook andere kenmerken dan status een rol. Is iemand bijvoorbeeld zorgzaam? Wat wellicht de hoge score van leraren verklaart.
Er zijn al eerder onderzoeken gedaan naar het imago van de verschillende beroepen. Het ROA van de Universiteit van Maastricht legde deze onderzoeken naast elkaar. Uit dit onderzoek blijkt dat het beroep van leraar steeds slechter scoort qua imago. Terwijl ander beroepen hun positie op de prestigeladder behouden of stijgen, daalt dat van de leraar. “Op basis van de beroepenladder en de vergelijking met de eerdere metingen zijn we toch minder positief over het stabiele imago van het lerarenberoep.” Toch kan dit ook anders. In Finland is het beroep van leraar bijvoorbeeld erg gewild. Finse docenten, zowel in het basis- als voortgezet onderwijs, zijn allemaal universitair geschoold. Het aantal opleidingsplaatsen bij de universiteit tot docent is beperkt en aan de toelating tot de opleiding gaat een zware selectieprocedure vooraf. De studie zelf is bovendien ook nog eens behoorlijk pittig. Het succesvol afronden van de opleiding verwerft daarom prestige. Docenten in Finland staan hierdoor veel hoger in aanzien dan docenten in Nederland. Bij een lerarentekort kan het natuurlijk aantrekkelijk zijn de toelatingseisen te verlagen en zij-instromers toe te laten. Maar op de lange termijn is het wellicht beter het beroep van leraar exclusiever en moeilijker te maken. Alleen dan zal het beroep weer aan prestige winnen. Voor het vinden van een date is een beroep als leraar of docent overigens wel populair. Dus als docenten heb je niet de status van een burgemeester of directeur, je bent wel een aantrekkelijke partnerkeuze.
