Beroepskeuze gaat eigenlijk over het beantwoorden van de vraag; Welke baan past bij mij? Confusius zei al; “Geef me werk dat bij me past en ik hoef nooit meer te werken”. Maar hoe zorg ik ervoor dat ik de ideale baan vind? Aan welke eisen voldoet een ideale baan? En bestaat de ideale baan wel?
De volgende factoren bepalen of een baan bij je past:
1. Persoonlijkheid. Past het werk bij mij qua persoonlijkheid?
2. Competenties. Ben ik er goed in?
3. Aanbod van werk. Krijg ik ervoor betaald?
Doe nu de beroepskeuzetest en ontdek welke beroepen je voorkeur hebben.
Er is sprake van een mismatch als een baan niet bij past omdat je persoonlijkheid of competenties niet goed aansluiten. Of als er simpelweg geen aanbod meer is van het werk dat je wilt doen of deed. Er zijn drie slechte combinaties mogelijk, die aangeven dat een baan niet bij past.
1. Hobby. Je vindt bepaald werk heel leuk om te doen. Het past goed bij je persoonlijkheid en je bent er goed in. Alleen is er geen werk in te vinden, is er te veel concurrentie of kun je er simpelweg geen geld mee verdienen. Veel mensen dromen er bijvoorbeeld van om schrijver of fotograaf te worden. Sommige van hen zullen ook echt goed zijn maar het is slechts weinig mensen gegeven hiervan hun beroep te maken. Overigens is er natuurlijk helemaal niets mis met het hebben van een liefhebberij waar je geen geld mee verdient.
2. Illusie. Er is sprake van een illusie als er een beroep is dat je heel erg aanspreekt en waar ook werk in is te vinden maar waarvoor je de benodigde competenties niet hebt. Een eenvoudig voorbeeld is iemand die heel erg graag piloot wil worden maar dat niet kan worden vanwege een oogafwijking. Sommige illusies kun je laten verdwijnen door studie en werkervaring. Sommige banen zijn echter onbereikbaar en kun je beter uit je hoofd zetten. Vaak is het wel mogelijk om banen te vinden die aansluiten qua persoonlijkheidsprofiel en waar competenties voor gevraagd worden die binnen handbereik zijn of die ja al bezit.
3. Vergissing. Een vergissing is de meest voorkomende mismatch tussen een baan en een persoon. Je beschikt over de juiste competenties en er is werk in te vinden maar eigenlijk past het beroep niet bij je persoonlijkheid. Mensen rollen vaak in een baan zonder goed na te denken of dit werk of de organisatie wel goed bij hen past en worden zo op den duur heel ongelukkig.
Voor het vinden van je ideale baan moet je op drie dingen letten. Past het werk bij mijn persoonlijkheid? Ben ik er goed in? Beschik je met andere woorden over de juiste competenties voor een baan? En tot slot, is er genoeg aanbod van werk voor de baan die ik wil?
Voorkom een mismatch bij het vinden van werk door goed te kijken en kritisch te zijn. Past dit werk, deze organisatie bij mijn persoonlijkheid? Hierbij kan je onderscheid maken tussen je interesses (wat wil ik?), persoonlijkheidskenmerken (wie ben ik?) en drijfveren (wat vind ik belangrijk?).
Wat wil ik?
Bij een beroepskeuzetest wordt onderzocht wat jouw interesses zijn. Welk soort werk lijkt je leuk om te doen? Heb je bijvoorbeeld een voorkeur voor creatieve of sociale werkzaamheden? Een beroepskeuzetest helpt je bij het in kaart brengen van je interessegebieden en koppelt daaraan passende beroepen.
Wie ben ik?
Bij een persoonlijkheidstest wordt onderzocht wat jouw persoonlijkheidskenmerken zijn. Dit kan heel relevant zijn voor het werk dat bij je past. Immers, als je bijvoorbeeld verlegen van aard bent, zal je niet gelukkig worden in een functie waar je veel presentaties moet geven. Je zou kunnen proberen je persoonlijkheid te veranderen. Maar over het algemeen wordt aangenomen dat dit een moeizame, zelfs onwenselijke weg is. Je kan beter een baan zoeken die bij je persoonlijkheid past, waar je energie van krijgt.
Wat vind ik belangrijk?
Bij een drijfverentest wordt onderzocht wat je met je werk wilt bereiken. Wil je bijvoorbeeld de wereld verbeteren, rijk worden, leuke collega’s hebben of hecht je veel waarde aan een goede balans tussen werk en privé? Een drijfverentest onderzoekt jouw werkwaarden en laat zien hoe je deze kunt realiseren.
Voor iedereen is er in theorie wel een baan te vinden die goed bij hem of haar past. Met andere woorden, pas jezelf niet aan, maar vind de baan die bij jou past. Je zal dan succesvoller en tevredener zijn.
Als je van jezelf weet wat voor soort werk bij je persoonlijkheid past is de volgende stap om te bepalen of je over de juiste competenties beschikt en zo niet, of het mogelijk is om je deze competenties alsnog eigen te maken. Een competentie is eigenlijk niets anders dan een vaardigheid om een taak goed uit te voeren of om een probleem op te lossen. Door het volgen van een opleiding of door het opdoen van werkervaring kan je jezelf een bepaalde competentie eigen maken. Vaak zijn dit vakspecifieke competenties. Bij een opleiding kun je bijvoorbeeld leren programmeren, lassen, monteren of koken. Maar er zijn ook generieke competenties. Denk bijvoorbeeld aan vaardigheden als klantgerichtheid, samenwerken of analytisch denken. Deze competenties (ook wel soft skills genoemd) komen van pas in tal van functies en zijn vooral interessant als je een carrièreswitch wilt maken. Benieuwd naar de generieke competenties die jij bezit? Doe dan de competentietest.
Mocht je een baan hebben gevonden dat bij je past qua persoonlijkheid en gevraagde competenties, dan heb je nog rekening te houden met het aanbod van werk. Is er veel vraag naar dit werk, is er veel concurrentie, hoe groot is de kans dat dit beroep gaat verdwijnen? Dat soort vragen.
Op sommige van die vragen heb je zelf invloed. Ben je bijvoorbeeld bereid of in staat om te verhuizen? Is het mogelijk dat je fulltime of deeltijd gaat werken? Neem je genoegen met minder salaris of minder vakantiedagen? Als je hierin flexibel bent of kan zijn, vergroot je je kansen en neemt het aanbod toe.
Maar het kan ook zo zijn dat je droombaan door externe omstandigheden zal gaan verdwijnen. Het werk verhuist bijvoorbeeld naar het buitenland of jouw type werk verdwijnt als gevolg van robotisering. Je zult dan weer op zoek moeten naar ander werk wat bij je persoonlijkheid en competenties past.
Conclusie: Je kunt zeker antwoord krijgen op de vraag; welke baan past bij mij? Maar het antwoord op deze vraag zal gaan variëren. Bijna geen beroep zal dertig jaar lang hetzelfde zijn. Bijna iedereen zal in de loop van zijn of haar werkzame leven te maken krijgen met veranderende omstandigheden. Het vinden van de ideale baan is voor de meesten van ons geen eindbestemming maar een constante reis. Hoe beter je in staat bent om voor jezelf te bepalen wie je bent en wat voor werk bij je persoonlijkheid past, hoe fijner deze reis zal zijn.
Begin nu met die reis en doe de beroepskeuzetest, vind een beroep via de beroepenzoeker of bekijk het overzicht met kansrijke opleidingen.
